Naïef constructivisme

Ooit gedroomd van een nieuwe auto? Maak er maar iets heel duurs van, en sluit voor een moment uw ogen. Zie dit grandioze apparaat voor uw deur staan. De kleur, de vorm, de uitstraling. Stap maar in. Zet de motor aan. Maak er, voor het geluid, maar iets van wat brandstof nodig heeft: hoor het perfecte spinnen, en vervolgens het diepe gegrom als u het pedaal zachtjes indrukt. Draai uw auto uit het parkeervak, en voel hoe soepel u wegrijdt, hoe hobbels in de weg feilloos worden opgevangen door de superieure vering. Ruik het nieuwe leer. En als u uw best doet kunt u de perfectie van wat een mens kan maken proeven.

Zie uzelf rijden, over uitgestrekte lege snelwegen, onderweg naar de zee, de zon, de totale voldoening. Ervaart u het? Voelt u zich gelukkig?

Mensen houden niet van stil zitten. Mensen houden van dingen ervaren. Mooie, schitterende dingen. Dingen die goede dingen doen. Ons voldoening geven, rust, plezier of geluk.

Je kunt ook zeggen dat we worden gedreven door onrust. Het feit dat we niet stil kunnen zitten. Gevaar is immers overal. En om te ontsnappen aan die onrust maken we dingen. Dingen die ons bevrijden van die onrust.

We bouwen bijvoorbeeld auto’s die ons gelukkiger, comfortabeler, meer geborgen én vrijer maken. We zijn in wezen als gedreven knutsel-kabouters. En knutselen is onze geijkte, tijdloze weg uit het vat vol tegenstrijdigheden die we intrinsiek zijn. Dus knutselen we heel wat af.

Nu kan elk geknutsel natuurlijk mis gaan. Dat is niet fijn. Maar niet getreurd, ook daar hebben we een oplossing voor bedacht. De kwaliteitscontroleur. Het idee is dat deze rol alles wat er in de bouw mis kan gaan op tijd in kaart brengt, zodat een en ander op tijd kan worden verknutseld, opdat wat gebouwd wordt vlekkeloos werkt en blijft werken.

Zijn we dom? Ja. Immens.

We knijpen sinds mensenheugenis collectief onze ogen dicht voor alle rampen en ellende die onze knutseldrang ons heeft gebracht. Waar we vroeger enkele stamleden verloren door een verdwaalde sabeltandtijger of een iets te glad randje bij een willekeurige afgrond, bouwen we nu ons eigen rampen op immense schaal: van instortende torens, naar zinkende veerboten, tot ontploffende kerncentrales. Hard knutselend op weg om de hele planeet tot sterrenstof te vermalen.

Ons nieuwste knutselgebied, de ICT, is hierin helaas geen uitzondering. En de mindset van de kwaliteitscontroleur aldaar, de software tester, ook niet: gericht op het foutloos maken van eender welk construct, en wegkijkend van de dramatische consequenties mocht de gebouwde software toch onverhoopt niet feilloos gaan werken.

Voor diegenen die nog niet overtuigd zijn: haalt u uw gloednieuwe auto maar weer even voor de geest. En bedenk nu dat u, uw kind en/of partner, door een stuurcorrectie als gevolg van een softwarefoutje, op die zonovergoten snelweg van een willekeurige klif afrijdt. Waarbij er niets meer is dat de boel kan redden, omdat ook uw autofabrikant gehypnotiseerd was door de droom van het naïeve constructivisme.

Ik vermoed dat het een blijvend ding is: de blije sensatie bij de gedachte “iets leuks, beters, mooiers, nieuws” te maken. Het lijkt me onuitroeibaar en dus is preventie uitgesloten. Maar laten we op zijn minst als mitigerende maatregel dan een nieuwe rol introduceren in eender welk productieproces: de chief disaster. Die niet alleen in kaart brengt waar een product in aanbouw hapert, maar eveneens welke rampen een werkend product kan realiseren.

Dat vraagt niet alleen om een cultuurverandering, maar ook om enige ambitie. Opdrachtgevers zouden zichzelf achter de oren dienen te krabben en bij eender welk goed idee parallel aan hun dromen nachtmerries moeten krijgen. Voor het evenwicht.

En software testers, die ik met regelmaat hoor roepen dat ze het zo leuk vinden om ‘dingen stuk te maken’, zouden wat mij betreft ook ambitieuzer mogen zijn:

 

It’s not about breaking things. It is about crushing dreams.

 

En voor iedereen die nu verontwaardigd van zijn stoel omhoog springt met de gedachte ‘dat dit niet waar mag zijn’: er is maar weinig twijfel dat u exact dát zult denken als uw auto zich frontaal in een tegemoetkomende vrachtauto boort omdat de software besloot dat uitwijken voor een al dan niet aanwezige vogel een beter idee was.

Nog niet overtuigd? Blijven dromen dan maar.

Naïef constructivisme is onderdeel van de training Agile-United Certified Specialist in Agile Testing. Wil je hier als software tester meer over weten of beter in worden, kijk dan op onze site.

Speciale dank aan Bas Kruip.

Naar het overzicht