Tradities zijn belangrijk. Met betrekking tot de Nederlandse cultuur: denk aan Sinterklaas, Koningsdag, de Elfstedentocht en oliebollen met oudjaar. Ze verbinden ons met het verleden en zorgen voor een gevoel van samenhorigheid. Maar in de IT zijn tradities soms obstakels. Veel van onze “best practices” zijn bijvoorbeeld gebaseerd op de watervalmethode. Een ontwikkelaanpak die sinds de jaren ’70 dominant is geweest. Deze methode, gebaseerd op een artikel van W.R. Royce in 1970 werd populair vanwege de ogenschijnlijke eenvoud: een proces in duidelijke fasen opdelen. Ironisch genoeg bekritiseerde Royce deze aanpak zelf al: “I believe in this concept, but the implementation described above is risky and invites failure.” (ref 1). Een belangrijk punt wat genoemd wordt is dat de testfase helemaal aan het einde zit en eigenlijk te laat is.
Ondanks deze kritiek was er in die tijd behoefte aan een lineaire sequentiële benadering die eenvoudig te begrijpen was. Het gevoel van controle is hoog, deadlines en budgetten zijn goed te plannen en veel documentatie zorgt voor compliance en traceerbaarheid. Ook schaalbaarheid wordt vaak als een voordeel gezien van waterval-trajecten. En toen het populair werd en breed gebruikt, werden alternatieve manieren overschaduwd.
In 2024 schreef ik een blog getiteld: “Testen in de moderne wereld: Weg met die verouderde ideeën.” Dit blog is een vervolg daarop.
De transitie naar agile
De wereld verandert sneller dan ooit. Artificial Intelligence wordt door steeds meer mensen gebruikt in hun dagelijks werk. De volgende evolutie in computers (quantumcomputers) staat ook voor de deur. Organisaties moeten zich aanpassen om relevant te blijven. De overgang van waterval naar agile is hiermee essentieel, omdat agile ons beter in staat stelt om flexibel in te spelen op allerhande veranderende eisen. Met agile bedoel ik iteratief ontwikkelen met als basis de waarden en principes zoals genoemd in het Agile Manifesto (ref 2).
Deze transitie brengt uitdagingen met zich mee. Veel “traditionele” IT-concepten passen niet meer in deze moderne aanpak. Het loslaten van zulke tradities is nodig om innovatie en creativiteit te omarmen. En zo komen we op de gebruikersacceptatietest (GAT).
Waarom de GAT niet meer past
Wat verstaan we eigenlijk onder een GAT? Vaak wordt dit gezien als een aparte fase aan het einde van het ontwikkelproces, waarin gebruikers testscenario’s doorlopen in een omgeving die zoveel mogelijk op productie lijkt. Er worden testplannen opgesteld, en aan het eind van een ontwikkeltraject volgt een moment van acceptatie. In sommige organisaties kom je de regel tegen: “Zonder GAT kan je niet naar productie.”
Hoewel dit logisch klinkt in een watervalcontext, wringt het bij een agile-aanpak. Agile draait immers om voortdurende samenwerking, snelle feedback en iteratieve opleveringen. Soms proberen we, in plaats van een grote GAT fase voordat we naar productie gaan, dit te verwerken in een sprint. We voeren dan de GAT uit aan het einde van elke sprint. Feitelijk ben je dan bezig met een mini-waterval. Het uitvoeren van een aparte GAT aan het einde van een sprint, of in een volgende sprint, of zelfs “voordat we live gaan” zorgt voor late feedback. Het leidt ertoe dat user stories blijven doorslepen en belangrijke problemen te laat ontdekt worden. Want we moeten “nog even” wachten op de acceptatie.
De gebruiker als integraal onderdeel van het proces
Stop met het plannen van een GAT. In plaats van een aparte GAT aan het einde, zou de gebruiker vanaf het begin al betrokken moeten worden bij het ontwikkelproces. Dit sluit aan bij de agile-waarden van samenwerking en voortdurende feedback. Hier zijn enkele manieren om dit te doen:
Praktische alternatieven voor de GAT
Het loslaten van de traditionele GAT betekent niet dat er geen plek is voor gebruikersfeedback.
Conclusie
De GAT hoort niet thuis in een agile-wereld. In plaats daarvan moeten we de gebruiker zien als een integraal onderdeel van het ontwikkelproces. Door samen te werken, iteratief te testen en continu feedback te ontvangen, zorgen we voor betere software en meer tevreden gebruikers. Laat het idee van de GAT los. Omarm de agile-waarden en maak de gebruiker een volwaardig lid van een ontwikkelteam.
Ik heb een aantal ideëen gegeven die hierbij kunnen helpen, er is vast nog wel meer te verzinnen, ik hoor graag aanvulling hierop en jouw ideëen.
Referenties:
Alain Bultink | Managing Director
[email protected]
06-15361077
Benno Kuipers | Directeur
[email protected]
06-52600438
Emilie Lamers | Directeur
[email protected]
06-15653500